Pamięć - psychologia
Cechy pamięci, w ramach których różnimy się:
trwałość – czas przechowywania informacji w pamięci
gotowość – szybkość wydobywania informacji z pamięci
wierność – dokładność z jaką zapamiętujemy informacje
szybkość zapamiętywania
Rodzaje pamięci:
Gatunkowa – mamy na uwadze czynniki genetyczne , przenoszenie struktur anatomicznych i czynnościowych z pokolenia na pokolenie.
Osobnicza – różne rodzaje pamięci jakie człowiek posiada, dotyczą różnych spraw, przedmiotów. Ze względu na czas przechowywanego materiału:
Długotrwała – liczona na lata
Krótkotrwała – do 18 sekund
Ultrakrótka (sensoryczna, zmysłowa) – 2-4 sekundy
Deklaratywna – deklarowanie, stwierdzanie, że coś wiem.
Proceduralna – wiemy jak coś przebiega, działa:
Semantyczna – treści zakodowane w strukturze pamięci, dotyczy faktów, wydarzeń; zakodowana w postaci symboli; to wiedza przemyślana, rozumiana.
Epizodyczna – dotyczy wydarzeń, faktów, epizodów z naszego życia. W grę wchodzą emocje.
Retrospektywna – pamięć wydarzeń, które miały miejsce; fakty, które już były.
Prospektywna – to co będzie miało miejsce; co mamy zrobić.
Teorie zapominania:
Zanikanie śladu pamięciowego – na skutek braku używania.
Zniekształcenia śladu pamięciowego – pewne sytuacje są zniekształcone; fakty stają się wyolbrzymione, to „barwienie”, dopowiadanie więcej niż w rzeczywistości było.
Teoria interferencji (hamowanie, utrudnianie):
Retroaktywna – odnosi się do faktu obniżonego przechowywania zadania A w wyniku nauczenie się nowego zadania B, które nakłada się na odtwarzanie zadania A. Kiedy zadania A i B są do siebie podobne to przechowywanie zadania A zmniejsza się w miarę wzrostu podobieństwa.
Proaktywana – obniżone przechowywanie zadania B w wyniku przedniego wyuczenia się zadania A. Stopień wyuczenia zadania uprzedniego A wpływa na stopień interferencji proaktywnej.
Teoria zapominania na skutek „braku dostępu” - chcemy więcej informacji, w sposób ograniczony zapamiętujemy fakty; chodzi o skojarzenia.
Teoria tzw. wyparcia – przykre wydarzenia zapominamy, zostają zepchnięte do podświadomości, ale odbyło to się nieświadomie.
Zjawiska związane z pamięcią:
Reminiscencja – lepsze przypominanie, odtwarzanie w okresie późniejszym niż zaraz po wyuczeniu, bo organizm jest zmęczony.
Deżawu – to zjawisko występujące po raz pierwszy, ale my mamy wrażenie, że to już było. Dzieje się tak, gdyż nie kodujemy wszystkich bodźców, robimy selekcję.
Przypominanie – wydobywanie z pamięci faktów, treści.
Rozpoznawanie – zachodzi, gdy musimy wybrać z kilku danych właściwą.
Ponowne uczenie – dowody na istnienie informacji w naszym magazynie pamięci, gdy uczymy się ponownie.
Uczenie się – proces przejawiania, prowadzi do zmian w zachowaniu pod wpływem uprzedniego doświadczenia.
Transfer – wpływ uprzedniego uczenia się na uczenie obecne.
Wzmocnienie – nieobojętny bodziec na organizm, który wywołuje pojawienie się drugiego bodźca.